Farazi piyasa nedir sorusuna gerçek bir varlık ya da menkul kıymet henüz işleme girmeden varsayımsal olarak işlem yapılabilen piyasadır yanıtı verilir. Bu tarz piyasalarda gerçek anlamda bir işlem ve ticaret yapılmaz. Daha çok eğitim, analiz, simülasyon amaçları için kullanılan piyasalar oldukları söylenebilir. Yatırımcı ve öğrencilerin özellikle piyasanın durumunu test etmelerine olanak tanıyan bir sistemi vardır.
Farazi Piyasa Özellikleri
Farazi piyasalarda katılımcılar daha çok sanal para birimi kullanarak işlem gerçekleştirirler. Aynı zamanda gerçek para riski olmadan piyasa hareketlerini de izleme olanağı sunar. Bu tarz piyasalar yeni yatırımcılar ve öğrenciler için piyasanın dinamiklerini anlamaya önemli katkılar sağlar. Bununla birlikte risk yönetimi stratejilerini geliştirmelerine de destek verir. Deneyim kazanmak açısından önemli faydaları olduğu söylenebilir.
Bir ürünün piyasaya girmesi ile birlikte hem zayıf hem de güçlü yönlerini tahmin edebilmek için birtakım senaryolar oluşturulur. Bu senaryolar kapsamında birtakım sorular ve durumlar kullanılır. Bu şekilde hedef Pazar alanında tüketicilere sunulan farazi ürün senaryoları yanıtları ile bilgi ve veri derlemek mümkün olur.
Piyasa Çeşitleri ve Özellikleri Nelerdir?
Farazi piyasa dışında borsa sektöründe farklı piyasa türleri de bulunmaktadır. Her piyasa türünün belirli şartları, kuralları ve özellikleri mevcuttur. Piyasa çeşitleri nelerdir sorusuna ise şu açıklamalar yapılabilir:
Tam Rekabet Piyasası
Çok sayıda alıcı ve satıcının küçük ya da orta ölçekli olarak işlemler yaptıkları piyasalardır. Bu tarz pazarlarda homojen ürün satışı yapılır. Aynı zamanda giriş ve çıkış engelleri oldukça zayıftır. Firmaların Pazar payları arasında da önemli farklar bulunmamaktadır. Pazardaki okuyucular fiyatları kendileri belirlemez. Bunun yerine fiyatlar pazarda doğal halini kendi başına bulur. Tam rekabet piyasası şartları arasında ise şunlar yer alır:
- Piyasada çok fazla alıcı ve satıcı bulunur.
- Her şirket sadece tek bir türde ürün ortaya çıkartır ve satışını yapar.
- Firmalar kolay bir şekilde pazara girip çıkma şansına sahiptir.
- Alıcı ve satıcılar piyasadaki tüm bilgilere sahip kişilerdir.
Satıcılar fiyatı nedensiz olarak pazardan bağımsız bir şekilde yükseltmesi halinde alıcı ürünü daha uygun fiyata alırım düşüncesi oluşabilir. Bundan dolayı satıcı bu tarz hareketlere kolay şekilde yönelemez. Tam rekabet piyasasında fiyat artışları veya düşüşleri de piyasa fiyatlarını tek başına değiştirememektedir.
Monopolcü Rekabet Piyasası
Monopolcü rekabet piyasasında da ciddi bir alıcı ve satıcı kitlesi vardır. Bu pazarda da giriş engelleri zayıftır. Bu piyasada rekabet son derece şiddetli bir şekilde yaşanır. Bu piyasa ile tam rekabet piyasası arasındaki en temel farklılık ise bazı firmalar ürünlerini diğer ürünlerden farklı sunar. Bu da belirli bir alıcı kitlesine ulaşmasını sağlar.
Oligopol Piyasa türü
Oligopol piyasa yine çok sayıda alıcı olan bir piyasa türüdür. Ancak bu piyasa türünde satışı olan firma sayısı 3 ya da 4 kadardır. Bu şirketler birbirine çok benzeyen ürünlerin satışını yaparak piyasa hakimiyetini ele geçirirler. Firmalar arasında ciddi bir rekabet vardır. Ürünler daha çok homojen olmasına rağmen birbirinden farklılık göstermektedir. Böyle durumlarda ürün farklılaştırılmasına gidilmektedir. Şirketler bağımsız hareket etme şansına sahip değildir.
Bir şirketin fiyata müdahalesi de söz konusu olmaz. Bundan dolayı diğer şirketler de aynı yönde hareket etmek durumunda kalır. Yeni şirketlerin ise bu pazara girmesi oldukça zordur. Bu tarz bir piyasada bulunan şirketler kartel adı verilen bir sistem de meydana getirebilirler. Yani üretmiş oldukları ürünler için miktar ve satış fiyatı hakkında birtakım kararlar alabilirler.
Monopol Piyasa Türü
En önemli piyasa türlerinden birisi de monopol piyasa türüdür. Bu piyasada yalnızca tek bir satıcı firma vardır. Bu satıcı ikamesi çok zor olan bir ürün satıyor olabilir. Aynı zamanda bir hakkı ya da kaynağı bulunabilir. Rekabetin söz konusu olmadığı bir Pazar türüdür. Fiyatları satıcının belirlemiş olduğu bu piyasa türünde yeni firmaların pazara girmesi oldukça zordur. Tekelleşmenin bulunduğu bir piyasa türü denilebilir.
Tekelleşme ise satılan ürünün ikamesi zor ise ortaya çıkan bir durumdur. Böyle durumlarda eğer ikame ürünlerde artış meydana gelir ise tekelci firmanın piyasa üzerindeki etkileri de en aza iner. Bununla birlikte bu tarz bir piyasada tek bir satıcı olabileceği gibi tek bir alıcı da olabilir. Böyle durumlarda da fiyatı daha çok alıcı belirlemektedir. Bu tarz piyasalar da “monopson piyasa” olarak anılır.
Farazi Piyasa Nedir? Piyasa Çeşitleri Nelerdir? makalemizin sonuna geldik. Bu tarz makaleler dikkatinizi çektiyse Döviz kategorimizi inceleyebilirsiniz. Ayrıca merak ettiklerinizi yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.
