Tezgah üstü piyasa nedir sorusuna borsa dışında gerçekleşen borsa tanımı yapılabilir. Bu sistemde alıcı ve satıcı arasında bir pazarlık usulü alım satım işlemi mevcuttur. OTC piyasası olarak bilinir ve fiziki bir mekana ihtiyaç duymayan piyasa sürüdür. Bununla birlikte para ve hisse senedi gibi ürünlerin alışverişleri sanal ortamda da yapılabilmektedir. Şeffaf bir yapısı olmayan bu piyasa türünde alım ve satım süreci sadece satıcı ve alıcı arasında kalmaktadır. Ancak yatırımcılar isterse devreye bir komisyoncu da sokabilirler. Yapılan işlemlerin şeffaflık düzeyi ise tarafların kendi belirleyecekleri bir durum olacaktır.
Tezgah üstü piyasalarda belirli bir organizasyon mevcut değildir. Bunlar içerisinde bankalararası repo piyasaları, kişilerin kullanmış olduğu krediler, döviz alım ve satım işlemleri gibi süreçler mevcuttur. Örgütlenmemiş bir piyasa türüdür. En önemli yanıt ise düşük miktarda yatırım için son derece uygundur. Yatırım getirisi başka bir ürüne bağlı olmadığı için Pazarda daha esnek bir işlem yapma özelliği bulunmaktadır.
Tezgah Üstü Piyasaların Özellikleri Nelerdir?
Menkul kıymetlerin ya da diğer finansal araçların organize olmayan bir borsa dışında alınıp satılması tezgah üstü piyasa olarak isimlendirilmektedir. Bu borsalarda tüm işlemler her iki taraf arasında doğrudan gerçekleştirilir. Belirli bir merkezi ya da mekanı olmayan borsalardır. Bundan dolayı yatırımcılar birtakım avantajları ve dezavantajları olabilir. Tezgah üstü piyasaların özellikleri arasında şunlara yer vermek mümkün olur:
- Organize bir borsa değildir. OTC borsalarında merkezi bir borsada işlem bulunmaz. İşlemler daha çok iki taraf arasındadır. Aracılar ya da finansal kurumlar aracılığından da yararlanılabilmektedir.
- Esnek bir yapıya sahiptir. Bu piyasalarda fiyat, teslimat ve miktar gibi konular taraflar arasında serbestçe konuşulur. Bu esneklik de tarafların ihtiyaçlarına daha uygun işlem yapılmasına olanak tanır.
- Tezgah üstü piyasalarda likidite durumu organize borsalardan daha düşük düzeydedir. Ancak büyük finansal kuruluşlar arasında yüksek bir likid akışı görülebilir. İşlem hacmi de yine katılımcıların likidite ve işlem yapma gereksinimlerine göre değişmektedir.
- OTC piyasalarda fiyat şeffaflığı genel olarak çok düşüktür. Bu işlemler merkezi borsa yerine iki taraf arasında özel olarak gerçekleştirilmektedir.
- İşlem fiyatları ve hacimleri halka açık olarak ilan edilmemektedir.
- Tezgah üstü piyasalarda birçok farklı türde finansal araç ve menkul kıymetin işlem gördüğü söylenebilir. Türev ürünler ve döviz işlemleri OTC piyasalarının yaygın konuları olmaktadır.
- OTC işlemleri karşı taraf için bir risk olarak görülür. Çünkü yapılan işlemlerde karşı tarafın yükümlülüklerini yerine getirmeme riski her zaman vardır. Ancak organize borsalarda bu risk çok daha az düzeydedir.
İşlem maliyetleri organize borsalara göre çok daha düşüktür. Bunların yanında maliyetler daha çok işlemin büyüklüğüne göre değişmektedir.
Tezgah Üstü Piyasa Nasıl Çalışır?
Tezgah üstü piyasa nasıl çalışır sorusu bu piyasalarda işlem yapacak kişilerin üzerinde durması gereken bir konudur. Bu piyasalarda çalışma mantığı alıcı ve satıcı arasındaki pazarlık sürecine dayanmaktadır. Piyasada birtakım ürünler ve yatırım araçları vardır. Bu yatırım araçları şirketler tarafından belirlenen fiyatlar üzerinden satışa çıkarılır.
Piyasa genelinde borsada işlem yapmaya yetkisi olmayan şirketler yanında kurumsal şirketler de bulunmaktadır. Tezgah üstü piyasada yapılan işlemler sayesinde likidite durumunun artışı gerçekleşir. Hem kolay hem de hızlı alınıp satılan bir piyasadır. Ancak bu piyasalar sosyo- ekonomik değişimlerden ciddi oranda etkilenebilmektedir.
Tezgah Üstü Piyasalara Örnekler
Tezgah üstü piyasaların avantajları arasında Sermaye Piyasası Kurulu tarafından denetlenmesi gösterilebilir. Bu şekilde yapılan işlemler son derece güven duyulabilecek işlemler olmaktadır. Standart borsalarda bulamayacağınız yatırım araçlarını buralarda bulabilirsiniz. Hem düşük maliyetli hem de yasal esneklik içermektedir. Tezgah üstü piyasa örnekleri ise oldukça fazladır. Bu örnekler arasında şunları saymak mümkündür:
- Forex
- Türev ürünler piyasası
- Emtia piyasası (Foward Sözleşmeleri vb.)
- Kripto para piyasası
Bu piyasalara en bilinen örnekler arasında gösterilebilmektedir. Tezgah üstü piyasalar avantajlı olduğu kadar birtakım dezavantajlar da barındırabilir. Alım ve satım işlemlerinde şeffaflık düzeyi daha düşüktür. Bu da pazarın daha manipülatif bir yapıda olmasına sebebiyet verebilir. Bundan dolayı yatırımcıların çeşitli önlemler alarak yatırım yapması gereken bir piyasa sürüdür. En önemli alınabilecek önlem türü ise Stop-loss önlemidir.
Tezgah Üstü Piyasa Nedir? Tezgah Üstü Piyasa Nelerdir? Örnekleri makalemizin sonuna geldik. Bu tarz makaleler dikkatinizi çektiyse Döviz kategorimizi inceleyebilirsiniz. Ayrıca merak ettiklerinizi yorumlar kısmında belirtebilirsiniz.
